Zoet-zoutmetingen!

De exacte vluchtdata hangen af van de weersomstandigheden. Vaststaat dat er in twee periodes wordt gevlogen van ongeveer twee weken. Onder de helikopter hangt een sigaarvormig meetinstrument, dat met elektromagnetische golven de zoet-zoutverdeling in de ondergrond bepaalt. Het resultaat wordt vastgelegd op kaart. De kaarten worden vanaf eind 2016 via de websites van het waterschap Scheldestromen en de Provincie Zeeland beschikbaar gesteld.

Wateropslag

Zeeland is omringd door zout water. Door klimaatverandering stijgt de zeespiegel en wijzigt de verdeling tussen neerslag en verdamping. Dat kan op termijn problemen geven voor de beschikbaarheid van zoet water. De Provincie Zeeland stimuleert daarom verschillende initiatieven voor opslag van en een efficiëntere omgang met zoet water. Een helder beeld van de zoet-zoutverdeling  van het grondwater vergemakkelijkt de zoektocht naar geschikte locaties voor wateropslag in de bodem. Een eenmaal gemaakte kaart biedt voor jaren houvast en is te zien als een regionale investering die op termijn kosten bespaart voor private partijen die water in de bodem op willen slaan.

Voordelen

In Zeeland zijn boeren voor hun watervoorziening vooral aangewezen op regenwater. Overtollig regenwater wordt tot nu toe echter doorgaans snel afgevoerd naar zee. Bij een toenemende vraag naar zoet water is het verstandiger dit zoete water in de bodem op te slaan en wanneer het nodig is het eruit te halen. Door inzichtelijk te maken waar zoet water zich bevindt of waar dit het beste kan worden opgeslagen, kunnen boeren bewuste keuzes maken in gewaskeuze en wateropslag. Verder biedt de kaart een goede referentie als door ingrepen in de bodem een wijziging van de zoet-zoutverdeling niet kan worden uitgesloten, bijvoorbeeld bij de natuurontwikkelingen rond de Westerschelde, het dynamisch kustbeheer bij de Kop van Schouwen of de verzouting van het Volkerak-Zoommeer.

FRESHEM

Tot nu toe wordt de zoet-zoutverdeling gemeten door middel van puntmetingen (bijvoorbeeld EC-sonderingen). Dit geeft echter alleen plaatselijk een verticaal beeld en is relatief duur. Sinds enkele jaren bestaat de mogelijkheid het zoutprofiel vanuit de lucht te bepalen met behulp van een ingenieuze techniek die op basis van de reactie van de bodem op elektromagnetische golven de driedimensionale verdeling van het zout in de bodem analyseert. De toepassing van deze techniek vindt plaats binnen het project FRESHEM Zeeland, dat staat voor FREsh Salt groundwater distribution by Helicopter ElectroMagnetic survey in the Province of Zeeland en wordt uitgevoerd door de kennisinstituten Deltares, TNO en BGR (Duitse Geologische Dienst, vergelijkbaar met TNO). De techniek is in Zeeland al eerder gebruikt om de zoet-zoutverdeling in de bodem van een deel van Schouwen-Duiveland te bepalen.

Het initiatief wordt mogelijk gemaakt door het Deltafonds, Provincie Zeeland,  Evides Waterbedrijf, Rijkswaterstaat Zee & Delta, Vlaams Nederlandse Scheldecommissie (VNSC), Waterschap Scheldestromen, Vereniging van Zeeuwse gemeenten en de Zuidelijke Land en Tuinbouw Organisatie (ZLTO).