De nuchtere Kromme

Zeeland is maar een kleine provincie. Toch heeft Zeeland in de loop van de geschiedenis enkele ‘grote’ Nederlanders voortgebracht. Wie zijn dan toch die Zeeuwen die een rol hebben gespeeld in de historie van ons land?

Deel 2: Willem van Hanegem, de nuchtere kromme

In de winter van 1944 komt Willem van Hanegem ter wereld in Breskens als zoon van de garnalenvisser Lo van Hanegem en Anna van Grol. Enkele maanden voor zijn geboorte voltrekt zich een drama in het gezin Van Hanegem. Bij een bombardement op Breskens op 11 september 1944 komen Willems vader Lo, broer Izaäk en zijn zus om het leven. Lo wist nog met zijn lichaam het leven van een baby te redden. Die baby, Ben de Pauw, zou later hoogleraar in de oncologie aan de Katholieke Universiteit van Nijmegen worden. Willem van Hanegem hield aan de oorlogsjaren een levenslange hekel aan Duitsers over.

Hoewel Zeeuw van geboorte, groeit Willem op als Utrechter. Want in het voorjaar van 1946 vertrekt zijn moeder met haar kinderen naar de Domstad. Als jong straatvoetballertje blijkt Willem te beschikken over een sterk linkerbeen. Tijdens een training van Velox staat hij langs de lijn en elke bal die naast het doel verdwijnt, schiet hij zo secuur terug dat trainer Daan van Beek hem vraagt bij de club te komen spelen. Een half jaar later speelt hij al in het eerste van de club.
Van Hanegem speelt zich al snel in de kijker en komt in 1968 bij Feyenoord terecht. Daar groeit hij uit tot één van de grootste vedetten in de geschiedenis van de club en verdient hij zijn bijnaam ‘De Kromme’. De eerste jaren van zijn carrière wordt hij overigens meestal ‘Wim Hanegem’ genoemd. Deze fout komt zelfs voor in het programmablad voor zijn eerste interland, in 1968 tegen Schotland. Pas na drie interlands dringt zijn correcte naam tot de KNVB door.

Het grootste succes als speler haalt Willem in 1970 toen hij een belangrijk aandeel had in de winst van de Europacup I. Met Feyenoord werd hij driemaal kampioen van Nederland en won hij de Wereldbeker in 1970 tegen Estudiantes. In 1974 veroverde Van Hanegem met Feyenoord de Uefa-cup door in de finale Tottenham Hotspur te verslaan.

En Willem van Hanegem staat voor nog een opmerkelijke actie voor altijd in de geschiedenisboeken van het voetbal: In 1972 is hij de eerste speler die, volgens het in dat jaar ingevoerde systeem, een gele kaart ontvangt vanwege een overtreding.

Met het Nederlands elftal haalt Van Hanegem een tweede plaats op het WK van 1974. Tijdens het EK van 1976 bereikt Nederland de halve finale. Van Hanegem wordt aanvankelijk ook geselecteerd voor het WK van 1978, maar hij voorziet een bankzittersrol en bedankt voor Oranje.

Na drie jaar bij AZ’67 en een jaar in Chicago speelt Willem nog twee seizoenen bij FC Utrecht. Daarna sluit hij zijn loopbaan af bij Feyenoord. In zijn laatste wedstrijd krijgt hij van scheidsrechter Charles Corver een symbolische rode kaart, waarna hij op de schouders van het veld wordt gedragen.

Van Hanegem stort zich op een trainersloopbaan en niet zonder succes. Zijn eerste grote succes komt in 1993. Met Feyenoord sleept hij de landstitel binnen. In 1994 en 1995 won hij met zijn club de KNVB-beker. Als assistent van bondscoach Dick Advocaat maakt hij het EK van 2004 mee. In de wedstrijd tegen Tsjechië wisselt Advocaat uitblinker Arjen Robben, waarna de wedstrijd verloren gaat. Een storm van kritiek daalt neer op Advocaat, die daarop twee dagen later de persconferentie aan zijn assistent Van Hanegem overlaat. Op een vraag van een journalist wat hij zou doen als Advocaat in een vergelijkbare situatie opnieuw zo zou wisselen antwoordt Van Hanegem: “Dan sla ik ‘m neer.”

Vanaf de zomer van 2007 is Van Hanegem actief als hoofdtrainer van FC Utrecht. Daar wordt hij op 23 december 2008 ontslagen. Willem is een graag geziene gast bij voetbalpraatprogramma’s. Ook treedt hij vaak op als voetbalcommentator. Zijn (Zeeuwse?) nuchterheid en droge humor maken hem zeer populair, niet alleen bij het publiek, maar ook bij cabaretiers en komieken die hem maar al te graag parodiëren.

Lees ook:De Kromme ken ook zingen
Lees ook:Klassieker in de dop: AZ-Zeeuws Elftal
Lees ook:Zeeland op scherp tijdens klassieker AJAX-Feyenoord! (Eindstand 2-1)
Lees ook:Blijven Zeeuwen Feyenoord trouw!?!
Lees ook:AJAX landskampioen!?!